anders future proof

Is ons dorp toekomstklaar? Dat is de kernvraag vandaag.

Heel wat grote uitdagingen komen op ons af: het aantal inwoners groeit en er zijn veel nieuwe appartementen en huizen bij gekomen. Onze gemeente kent veel wateroverlast, je vindt er amper betaalbare woningen en het bestuur krijgt slechte punten van Vlaanderen voor wat Rotselaar doet voor het klimaat.

Daarnaast is er de voorbije jaren ook vooruitgang geboekt. De open ruimte en de natuur zijn beter beschermd. De zones waar appartementen of meergezinswoningen mogen worden gebouwd zijn verkleind. Verkavelingen op de Heikantberg (Rotselaar) en de Middelberg (Wezemaal) zijn gestopt. In Werchter komt er een einde aan de wildgroei van hoogbouwprojecten.

De grote uitdagingen voor ons dorp kan je niet in één beleidsperiode aanpakken. Maar dat is geen reden voor uitstel. Voor heel wat groepen van mensen zijn die uitdagingen concreet voelbaar. En dus zijn we lang niet toekomstklaar.

• Jongeren vinden in onze gemeente moeilijk een studio of appartement. 
• Appartementen en huizen in Rotselaar dreigen onbetaalbaar te worden voor mensen met beperkte inkomens (jongeren, alleenstaanden, mensen in kwetsbare situaties).
• Dorpskernen in Rotselaar en Heikant zijn dorre steenvlaktes. Rotselaar-dorp is onaantrekkelijk als woon- en leefkern.
• Nieuwe straten zijn te veel aangelegd met te veel grijs (beton, asfalt en klinkers) en te weinig groen.
• Handelaars zijn weggetrokken uit Rotselaar-dorp.
• Heel wat lokalen van verenigingen zijn verouderd en/of niet energiezuinig.

  
  

We vroegen in onze grote burgerbevraging 'de 31' aan de inwoners van Rotselaar, Werchter en Wezemaal wat ze als burgemeester zouden doen met 10.000 euro. ‘Groen’ en ‘dorpskern’ waren de woorden die het vaakst in de antwoorden voorkwamen.

Een levendig dorp heeft nood aan een centrale ontmoetingsplek. In Rotselaar-centrum en Heikant is het centrale plein een dorre, grijze steenvlakte. En ook in Wezemaal en Werchter zijn er uitdagingen. Een dorpsplein moet een plek zijn waar het fijn is om rond te hangen, waar er bedrijvigheid is en waar je spontaan andere mensen ontmoet.

anders wil onze dorpspleinen laten opleven door ruimte te geven aan groen en blauw. Groen door op de pleinen een grasveld of een perk voor wilde bloemen, bomen en struiken aan te leggen. Blauw door een fontein of waterpartij te voorzien. Water is leven en zit in ons DNA. Wij zijn de gemeente waar Demer en Dijle samenvloeien en waar de Losting overloopt in de Winge.

Onze dorpspleinen zijn teveel parking en verdienen beter. Ik ga voor levendige centra met lokale winkels, horeca, groene plekken én een fontein

De aanpak van onze dorpspleinen is cruciaal. We grijpen in op elk dorpsplein in onze gemeente:

• We creëren ruimte in Rotselaar-centrum. In Rotselaar-centrum lossen we 2 problemen op. We pakken de ‘kloof’ aan. ‘De kloof’ is het tracé van de Provinciebaan doorheen de dorpskern. Die weg is veel te smal om al het doorgaand verkeer te slikken. Er is vandaag geen plaats voor een apart fietspad en ook het voetpad is op verschillende plekken te smal. We creëren er extra ruimte. Daarnaast vormen we het stenen dorpsplein rond de kerk om tot een aangename, groene en levendige plek. 
• We brengen het marktplein in Wezemaal op alle dagen tot leven. In Wezemaal is er elke zaterdag een heel fijne markt. De rest van de week is het plein een grijze parking. We plaatsen een kiosk op het plein en werken samen met de buurt en de verenigingen acties uit om de levendigheid van de zaterdagmarkt door te trekken naar andere weekdagen.
• We vormen de kerk van Heikant om tot parochiezaal en hertekenen het centrum van Heikant. In Rotselaar-Heikant is het dorpsplein een geasfalteerde parking. Parkeerplekken zijn belangrijk voor de school, bezoekers van de parochiezaal, de kerk en de handelaars. Maar erg vaak is het dorpsplein verlaten en tellen we veel lege parkingplaatsen. De kerk van Heikant is een gebouw met veel mogelijkheden. En wordt veel te weinig gebruikt. Er vindt nog maar 1 viering per week plaats (cijfer: Kerknet). Daarnaast staat de  parochiezaal: dat gebouw is oud en versleten. anders kijkt vooruit en wil onderzoeken of de kerk voortaan kan dienen als parochiezaal. De nieuwe zaal richten we slim in: de school gebruikt hem tijdens weekdagen; verenigingen en inwoners gebruiken hem ‘s avonds en tijdens weekends (voor podiumkunsten of een plaatselijke kwis). Lokale toneelgroepen en dansgezelschappen kunnen er hun voorstellingen houden. De oude parochiezaal breken we af. Het nieuwe en grotere plein wordt een groene oase, met waterpartij, speelmogelijkheid en voldoende parkingplaatsen.

• We lossen het parkeerprobleem op het kerkplein van Werchter op. Het kerkplein van Werchter is het enige echte groene dorpsplein dat we nog hebben. Er gaan elk jaar heel wat evenementen door, met Sinksen als hoogtepunt. Parkeren is in Werchter-centrum een probleem. Dat probleem heeft de gemeente zelf gecreëerd door bij de vergunning voor het oude gemeentehuis de aanleg van (ondergrondse) parkeerplaatsen niet te verplichten. Bewoners en bezoekers staan nu op de schaarse parkeerplaatsen die eigenlijk nodig zijn voor ‘historische bewoners’ (bewoners van oudere huizen zonder eigen parkeerplaats), voor handelaars en voor horeca.

  anders stelt de tuin van de Oude Pastorie open als parkeermogelijkheid in het centrum. Het probleem dat de gemeente zelf heeft gecreëerd, wordt opgelost op eigen grond.

Goed nieuws. Er zijn de voorbije jaren belangrijke bijsturingen gebeurd rond wonen en ruimte in ons dorp. De bouwwoede op de Heikantberg is gestopt. Er is een duidelijk kader om de wildgroei aan hoogbouwprojecten in Werchter een halt toe te roepen en er zijn weer kansen voor de heropleving van Rotselaar-centrum.

Hoe komt dat? De voorbije jaren is de ruimte in Rotselaar beschermd door een woonzoneringsplan, een nieuwe gemeentelijke verordening en een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP). Die vormen samen de basis om groene ruimtes zoals Heikantberg niet zomaar verder te verkavelen, zoals dat in het verleden gebeurde. Het nieuwe beleid maakt het voor ontwikkelaars onmogelijk om in Werchter zomaar ‘4 bouwlagen hoog’ te bouwen. Goed nieuws, want de vele bouwprojecten waren de kern van Werchter aan het verstikken. Ook voor projecten in Rotselaar-centrum zijn er duidelijke beperkingen. Er mag enkel in het hart van het dorp nog met 4 bouwlagen worden gebouwd, op voorwaarde dat er op het gelijkvloers ruimte wordt voorzien voor handel, betaalbaar wonen of co-housing. We zijn trots dat we de voorbije jaren zwaar op dit debat hebben gewogen. Zonder onze inbreng en die van vele actiegroepen zou ons dorp zijn eigenheid helemaal verloren zijn.

We waarderen dat het gemeentebestuur is teruggekomen op een beleid van vrijheid-blijheid voor projectontwikkelaars. De actiegroepen uit Heikant (actiegroep Dennenlaan en Semper Ferraris) hebben hierbij een cruciale rol gespeeld. Ook het burgerprotest Leefbaar Werchter heeft een verschil gemaakt. Zij betaalden vaak dure advocaten uit eigen zak om waanzinnige plannen een halt toe te roepen, door procedures op te starten bij de provincie en voor de rechtbank. anders heeft veel werk verricht in deze dossiers, zowel in de gemeenteraad als in aparte commissies. En – eerlijk is eerlijk – de bevoegde schepen heeft geluisterd en met de medewerkers een nieuw beleid uitgetekend.

Kunnen we nu op onze 2 oren slapen? Nog niet.

• Er zitten nog een aantal projecten ‘in de pijplijn’ waar we de volledige toedracht niet van kennen. 
• Het betrekken van inwoners bij nieuwbouwprojecten en bij het ontwerp van buurten en dorpscentra blijft een pijnpunt. Het gemeentebestuur wil bij nieuwe projecten nog steeds niet zelf in debat gaan met omwonenden. Ze verplichten de ontwikkelaar enkel om een informatieavond voor de buurt te organiseren.
• Het gemeentebestuur besliste dat er te allen tijde uitzonderingen kunnen worden toegestaan en dat ze van haar eigen regelgeving kan afwijken. Dat wil anders aan banden leggen.

De voorbije 6 jaar is er in Rotselaar geen enkele bijkomende sociale woning bij in gebruik genomen. In het verleden zijn al veel plannen gemaakt, maar de sociale woningbouw zelf gaat traag. Betaalbaar wonen is zo goed als onmogelijk in onze gemeente. Een gemiddeld huis kost 400.000 euro (2024). Jonge koppels, alleenwonenden en éénoudergezinnen zijn daarvan de dupe. 

Als anders bestuurt:

• volgen we de bouw van sociale woningprojecten strakker op. We passen in samenwerking met de woonmaatschappij het toewijzingsbeleid aan voor bewoners van wijk Olifant (Werchter): zij moeten absolute voorrang krijgen bij de toewijzing van de kleinschalige sociale huurwoningen in Vossenbergen (Werchter) of Bergzicht (Wezemaal).
• bekijken we in welke mate het terugbrengen van de minimale oppervlakte van een kavel tot 6 are (nu 10 are) bijdraagt tot meer betaalbaar wonen. Grote percelen kosten veel en het verkleinen van de kaveloppervlakte kan zonder aan het karakter van woonwijken te raken. De grondprijs wordt ermee gedrukt.
• halen we drempels weg die alternatieve samenwoonvormen (co-housing, kangoeroewonen) en kleinere vormen van huisvesting (tiny houses, kleine studio’s) tegenhouden.
• verplichten we projectontwikkelaars om bij grote bouwprojecten vormen van betaalbaar wonen te realiseren. We volgen proefprojecten op in gemeenten die hierin vooroplopen en integreren succesvolle formules in onze eigen gemeente. 

anders wil dat duurzaamheid de rode draad wordt doorheen het beleid van de gemeente. De 17 duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties zijn daarbij de leidraad. Die doelstellingen gaan veel verder dan enkel milieu en klimaat. Ze brengen de totale impact van beslissingen mee in kaart en houden rekening met armoede, mobiliteit, infrastructuur, onderwijs en gendergelijkheid.

Sinds enige tijd (2023) worden alle Vlaamse gemeenten gescreend op hun duurzaamheid. Het rapport is duidelijk: onze gemeente doet het goed op vlak van onderwijs, sociaal beleid en gendergelijkheid. We scoren slechter dan vergelijkbare gemeenten en onder ons potentieel op vlak van infrastructuur en klimaatbeleid (cijfers voor Rotselaar: www.sdgmonitor.be)

Klimaat

Rotselaar treuzelde jarenlang en kwam uiteindelijk pas in 2023 met een slap klimaatbeleidsplan. We verhogen de lat. We maken een buurtenplan op om gerichte plekken te ontharden en van schaduw te voorzien. Samen met groepen van inwoners (buren, scholen, verenigingen) en ondernemers en bedrijven zetten we een stevige klimaatambitie voorop en ondernemen we een korf aan klimaatacties. We benutten de kennis van Leuven2030.

Milieu

Op vlak van milieu zijn er de voorbije jaren heel wat goede, kleinere initiatieven genomen. We zetten de acties rond het versterken van de biodiversiteit, het bermenbeheer en de keuze om de groene toekomst van de Heikantberg veilig te stellen, verder. De problematiek rond zwerfvuil op publieke plekken (de Plas en rond glasbollen) lossen we op met camera’s, een vuilbakkenplan en sensibiliseringsacties.

Riolering

In Rotselaar is 11% van de huishoudens niet aangesloten op de riolering (cijfers 2024 Vlaamse overheid). Meer dan 1 Rotselaars gezin op 10 loost dus zijn afvalwater gewoon in een waterloop, al dan niet na het eerst te laten bezinken in een sterfput. Rotselaar scoort hiermee veel slechter dan het Vlaams gemiddelde van 7% en de buurgemeenten (Begijnendijk 5%, Tremelo 8%, Haacht 4%). We maken een stevige inhaalbeweging met rioleringswerken en pakken buurt per buurt aan.

Energie

Enkele daken van gemeentegebouwen kregen zonnepanelen. Dat is goed, maar nu pas? We maken gratis energie-advies-aan-huis mogelijk, voor mensen die zuiniger willen wonen. We breiden de werking van het huidige woonloket uit. We activeren buurten en buurtcomités. om gezinnen te enthousiasmeren om een thermische scan van huis of appartement te laten nemen. 

Landbouw

De biomarkt in Werchter is uitgegroeid tot een fijne maandelijkse afspraak. We moeten echter een stap verder durven gaan. Uit onze grote burgerbevraging blijkt er heel wat enthousiasme voor verkoop- of afhaalpunten voor producten van lokale boeren, zoals dat vandaag al in Werchter bestaat bij De Plek en De Guldentop. Daar maken we werk van.

• To ‘fusie’ or not to ‘fusie’. Inspraak van inwoners bij de toekomst van onze gemeente was het topic van de anders-burgerpetitie in 2023. anders wil dat onze inwoners betrokken worden bij de vraag in welk dorp we in 2030 wonen. Blijft Rotselaar onafhankelijk of niet? Wat zijn voor- en nadelen van een fusie? 1.100 inwoners ondertekenden de petitie met de vraag tot inspraak. Het is niet de burgemeester of de politiek die hier alleen over beslist. Ook experten zijn het eens: “Ga dit debat niet uit de weg. Praat erover, onderzoek en betrek inwoners.”

• Politiezone BRT (Betekom, Rotselaar, Tremelo). anders stelt bij het veiligheidsbeleid 3 prioriteiten: 
  • De wijkagent als gezicht op straat. Uit de grote burgerbevraging (de31) blijkt alvast dat bijna geen enkele inwoner nog de eigen wijkagent kent. We herstellen de connectie.
  • Een lage responstijd voor interventies, ook tijdens weekends.
  • Bij een politieloket zonder afspraak kunnen inwoners terecht voor aangifte van diefstal of geweld, voor vragen... Zo verlagen we drempels om contact op te nemen.
• Intercommunales. Rotselaar is de voorbije 6 jaar lid gebleven van heel wat intercommunales (bijvoorbeeld: Ecowerf). We herbekijken de deelname van Rotselaar in de 29 intercommunales waar we een zitje in hebben. Een voorbeeld? Voor crematorium Hofheide in Holsbeek (11 medewerkers, 16 betaalde bestuurders) vaardigen we de schepen van begraafplaatsen af, zonder extra vergoeding.
• Leuven rechtdoor. De luchthaven van Zaventem is een enorme economische troef. Een deel van het luchtverkeer dat over onze hoofden vliegt, is ok. Maar de Leuven Rechtdoor-route brengt veel meer luchtverkeer boven Rotselaar dan voordien. anders wil dat onze gemeente de nieuwe federale regering dwingt om een permanente, faire oplossing met eerlijke spreiding uit te werken.